อารยวิถี

วันและเวลานั้นย่อมแปรเปลี่ยนไปตามการเคลื่อนไหวของโลกและจักรวาลพร้อมสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ ทำให้อายุของสิ่งต่างๆ ที่อาศัยอยู่บนโลกใบนี้ได้พบกับการเริ่มต้น และการก้าวสู่การสิ้นสุด เราอาจจะนับเวลาเป็นอายุ หรือนับเวลาเป็นขอบเขตของการก้าวสู่วันใหม่ การสิ้นสุดของสิ่งมีชีวิตที่มีจิตวิญญาณเป็นตัวขับเคลื่อนนั้น เมื่อสิ้นกายนี้ก็แปรเปลี่ยนไปสู่กายอื่นตามสภาพปัจจัยเกื้อหนุนที่เรียกว่า “กรรม” การขับเคลื่อนของการสลัดร่างของสภาพจิตวิญญาณ ก็ไม่ต่างกับการที่เราถอดเสื้อเก่าที่คร่ำคร่าแล้วเปลี่ยนไปสวมเสื้อใหม่

ในวิจิตรแห่งอารยธรรมของจิตวิญญาณของโลกตะวันออกนั้น การขับเคลื่อนของการเปลี่ยนสภาพกาย-จิต ขึ้นอยู่กับการกระทำทางความดี-ความชั่ว เพราะผลห่อหุ้มจิตมิให้ผ่องใส ในกรรมกิเลสแห่งสิ่งไม่ดีย่อมไม่ต่างกับเมล็ดพันธุ์พืชที่ยังมียางหุ้มห่อเมล็ด เมื่อเมล็ดพันธุ์นั้นตกสู่ ณ ที่ใด เมล็ดพันธุ์นั้นย่อมเติบโตขึ้น และโคจรกลับสร้างวัฏจักรของการมีชีวิตอยู่ต่อไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด

ในอารยวิถีแห่งผู้รู้ การที่พยายามขจัดยางเหนียวของกิเลส คือสิ่งที่ยิ่งใหญ่และเป็นงานทางจิตวิญญาณที่คนใดคนหนึ่งไม่สามารถหยิบยื่นให้กันได้ หากแต่ต้องก้าวเดินด้วยตนเอง และผู้ที่ได้เดินผ่านไปแล้วเพียงได้แต่ชี้แนะแนวทางเพียงเท่านั้น

พระพุทธเจ้า ผู้เป็นบรมครูแห่งอารยชน ผู้พลิกเรื่องจิตวิญญาณ เป็นเรื่องธรรมดาที่ทุกคนสามารถคิดได้และพระพุทธองค์ทรงเป็นผู้เพิกถอนกงล้อแห่งความทุกข์ มิให้เป็นสิ่งทำให้ผู้คนระทมอยู่กับความระทม ธรรมะที่พระพุทธองค์ทรงแสดงประดุจเครื่องวินิจฉัยโรคของแต่ละบุคคล จากนั้นจึงจัดยาระงับโรคแห่งความทุกข์ทรมาน ด้วยยาสองขนาน คือ วิปัสสนาและสมถะ อันเป็นยาระงับโรคแห่งกายและใจได้ อย่างที่ไม่มีที่ไหนขายในโลก อันมีค่ามากจนหาซื้อไม่ได้ด้วยเงินตรา หรือไม่มีราคาแต่หาได้ยากยิ่ง ในสภาวะปัจจุบัน กิเลสนั้นได้พัฒนาไปควบคู่กับความเจริญทางวัตถุแห่งความคิดของผู้คน ความละเอียดของกิเลสมีมาก ขนาดที่เราไม่รู้สึกเลยว่าเราได้ตกอยู่ในห้วงของกิเลสมานานมากเพียงใด เพราะกิจวัตรของกิเลสได้เกาะอยู่ทุกอายตนะของคนเรา จะว่าไปแล้ว เริ่มตั้งแต่เราลืมตาขึ้นมาดูโลก และแม้กระทั่งเราตื่นจากการหลับ เพราะกิเลสไม่เคยพักผ่อน หรือแม้แต่ในความฝัน กิเลสก็ยังเข้าไปปรุงแต่งได้อีก หากเมื่อใดจิตได้เหนื่อยล้าหรือเมินเฉยต่อการยืนหยัดในความดี กิเลสทั้งหลายก็เข้ามายึดที่มั่นในจิต ทำให้เราอาจเผลอเดินตามกิเลสมายาวนาน จนถึงขั้นเป็นกิจวัตรของการดำรงชีวิตเลย

พระอริยะแห่งผู้รู้ ได้ทรงวางตาข่ายเพื่อกันกระแสแห่งกิเลสเหล่านั้น ซึ่งมีความยาวนานถึง 2500 ปี เป็นสิ่งที่ได้ถูกมอบให้ทุกคน ตามคำมั่นสัญญาของการเพิกถอนกิเลสที่ตามแต่ทุกคนจะสามารถทำได้ หากเมื่อบุคคลนั้นได้ปฏิบัติตามรสแห่งบรมสุขย่อมปรากฏแก่ผู้นั้น แม้ว่า ในภาวะปัจจุบันการเดินตามเงื่อนไขของสังคมโลกจำทำให้ความวุ่นวายแห่งจิตมีมากขึ้น แต่อีกมุมหนึ่งของสังคมยังมีต้นไม้ไว้ให้เกิดร่มเงา รอให้คนได้มาพักพิง นั่นคือร่มแห่งพระพุทธศาสนาที่สร้างอารยวิถีให้คนได้เดินตาม ได้รับรอยยิ้ม เสียงหัวเราะ ที่มีในความอิสระ

การเดินทางที่มีจุดหมายของชีวิต หากมีโอกาสควรหาเวลามาสัมผัสกับอารยวิถีที่เป็นหนทางเตรียมความพร้อมให้ทุกคนสร้างกรรมดี และเตรียมการเคลื่อนสู่เสื้อผ้าชุดใหม่ เพราะตราบใดที่เรายังอยู่ไม่ได้อยู่เหนือปัจจัยของนอกเหตุเหนือผล การเดินทางย่อมยังยาวไกลที่จะหยุดพักอย่างถาวร หากบ้านที่แท้จริงยังรอคอยการกลับมาอย่างถาวรของทุกอณูแห่งจิตวิญญาณ ไม่วันใดก็วันหนึ่ง หากเราก้าวเข้าสู่หนทางแห่งอารยวิถี หนทางข้างหน้าก็ยังอีกไม่ไกลที่จะได้พักอยู่บ้านที่แท้จริง แม้หนทางแห่งอารยวถีจะเป็นหนทางที่มุ่งตรงสู่ความไม่อาลัยต่อสิ่งทั้งปวง และเป็นทางชั้นเอกที่แม้พระพุทธองค์ทรงใช้เป็นสะพานข้ามกองกิเลสทั้งปวง และอารยวิถีนี้ยังคงรอให้ทุกคนได้ก้าวมุ่งสู่ความเป็นอิสระแห่งชีวิต ก่อนที่เสื้อชุดเก่าที่คร่ำคร่าจะถูกปลดทิ้ง และก่อนที่ดวงจิตจะมุ่งตรงสู่ที่แห่งใหม่อย่างไม่มีที่สิ้นสุด